Alice Bertogg-Darms

Professiun  Menadra biro da turissem Ilanz/Glion e responsabla cultura tier Surselva Turissem

Cordial beinvegni a Glion! Jeu hai plascher da presentar a Vus il "Rütli Grischun" e d'avischinar Vus al lungatg ed alla cultura romontscha. Il marcau vegl da Glion porscha grondius loghens e bialas historias per quei intent. Sco veritabla Romontscha contel, scrivel e patarlel jeu romontsch. Per nos hosps secapescha era per tudestg. 
Dapi la stad 2024 astgel jeu far sin incumbensa da Surselva Turissem las lavurs d'administraziun per mira!cultura. Jeu hai plascher sche jeu sai era organisar per Vus ina da nossas guidas variontas.

Beatrix Purchart

Professiun Economa, Historicra d’economia

Suenter biars onns da lavur ell'industria finanziala internaziunala hai jeu anflau mia patria eligida en Val Lumnezia, era muort miu hobi il sport da muntogna. Sco economa e historicra d'economia sun jeu gia adina s'occupada cun ils svilups historics globals e lur correlaziuns. Igl ei denton era fetg interessant da contemplar la historia locala multifara dallas vals grischunas el connex global ed jeu hai grond plascher da parter mia savida duront las visetas guidadas.

Ricarda Caderas

Professiun coach e supervisura

Cordial Beinvegni! Sper la lavur en mia atgna interpresa sco coach e supervisura porschel jeu magari era cuors da romontsch. Ei legra mei fetg che jeu astgel sensibilisar ils hosps da mira!cultura per miu lungatg dil cor, il romontsch. Quei fetsch jeu a Glion ed a Vella. Nus mein ensemen tras las gassas pittorescas ed impressiunontas ed enderschin aschia el liug l'historia e la cultura romontscha. Medemamein exercitein nus ensemen las empremas expressiuns per romontsch. Sin seveser!

David Flepp

Professiun actur e pedagog da teater

Da cor beneventel jeu vus en Surselva e selegrel da presentar a vus nossa regiun. Bugen meinel jeu vus en loghens zuppai ed a scazis che raquentan dil lungatg e dalla cultura romontscha – cantond, recitond e raquintond historias.
Quei corrispunda a mia natira mo ei era seresultau ord mes camps da lavur. Pertgei sco actur seschluetel jeu bugen en rollas e sco pedagog da teater hai jeu bugen las sentupadas ed il scomi cun carstgauns. Sin seveser en Surselva.

Gian Bundi

Professiun dr. med., Miedi da casa

Gian Bundi ei miedi ed ha praticau dapi igl onn 1988 a Vella en Lumnezia. El ei staus pli che 30 onns activs sin plirs differents secturs. Dapi igl onn 2021 eis el pensiunaus, ed ei  sepreparaus gia in temps sin quella nova fasa dalla veta. Finalmein ha el era peda per ses hobis: far viadis cun la rulotta, ir cun mountainbike, far turas ellas muntognas, cavar cristallas, dar golf e s'engaschar per la cultura locala. Gia daditg ei gl'interess per la historia locala gronds e dapi sia pensiun s'engascha el per la cultura e sco guid da cultura en Lumnezia.

Guido Dietrich

Professiun Meinagestiun dil Luvratori meister da Vuorz

Ton il museum dil meister da Vuorz sco era il Luvratori dil meister da Vuorz ein dus accents impurtonts da mia lavur culturala. Sco guid da cultura e menader d'excursiuns eisi impurtont per mei da buca mo intermediar la famusa cultura indigena, mobein era da partger culs hosps nossa cuntrada unica. Il temps medieval ei ina epoca impurtonta a Vuorz. Seigi quei cullas frescas dil 14avel tschentaner ni era cul casti dil Munt Sogn Gieri ni il Casti Grotta. Il svilup actual el vitg fuorma la punt tiel temps hodiern. 

Marco Curti

Professiuns Emploiau da banca, Guid diplomau da viandar e per turas cun gianellas

Marco Curti ei dapi entgins onns sesents a Morissen. El ha studegiau historia, lu midau el sectur da banca. El ei menader da viandar (Cuminonza grischuna per sendas) e guid da cultura. Duront las visetas guidadas da mira!cultura intermediescha el cun entusiassem e cumpetenza sia carezia per la patria eligida, la Val Lumnezia. Marco Curti ha absolviu il cuors supplementar per «refoGuide» e meina a Glion – il marcau dalla reformaziun – las turas guidadas «Historias dalla reformaziun».

Michael Friberg

Professiun Scolast, historicher local

Bien di e buna sera. Jeu hai num Michael Friberg e habiteschel a Breil, nua che jeu sun carschius si sco fegl da purs. Pli tard hai jeu luvrau sco scolast e meinascola. Aschia hai jeu saviu persequitar il svilup dil vitg da purs ad ina destinaziun da vacanzas. Miu grond hobi ei la historia locala. Suenter la scolaziun sco guid da cultura selegrel jeu d'astgar presentar il vitg e tut sias fassettas a nos hosps ed als indigens. Cordial beinvegni a Breil!

Olivia Pfister-Tgetgel

Professiun Emploiada mercantila, collaboratura dalla Cuort Ligia Grischa

Jeu hai num Olivia Pfister-Tgetgel e vivel dapi igl onn 1996 a Trun. Mias empremas impressiuns da quella anteriura vischnaunca industriala hai jeu survegniu gia duront miu emprendissadi mercantil ella Fabrica da ponn e vestgadira Truns AG. Miu interess per igl art e la cultura ei resvegliaus grazia alla lavur el Museum Cuort Ligia Grischa. Alois Carigiet, Matias Spescha e Gieri Schmed ein impurtonts artists da Trun. Sco guida da cultura hai jeu ussa la pusseivladad da parter nos scazis culturals cun persunas interessadas. Forsa cun Vus? Jeu selegrel!

Sidonia Kasper-Ragettli

Professiun Scolasta d’economia da casa, Raquintadra da historias

Jeu sun naschida e carschida si a Flem ed hai gia da buoba survegniu ina buna relaziun cun il marcau da Glion. La historia e historias han gia adina fascinau mei ed ellas accumpognan mia veta. Jeu teidlel e raquentel bugen da nossa cultura custeivla; igl emprem sco catecheta, pli tard sco raquintadra da praulas ed ussa sco guida da baselgias e dalla historia dalla reformaziun.

Simon Derungs

Professiun Meinafatschenta, Menader dil Archiv cultural Lumnezia

Bien gi, miu num ei Simon Derungs. Jeu sun naschius a Surcasti ed hai passentau leu mia affonza. Igl emprendissadi hai jeu fatg a Mustér ed a Zug. Suenter plirs onns da lavur ella Bassa sun jeu puspei turnaus en mia patria. La historia da Surcasti/Suraua e dil casti entuorn il muot dalla baselgia da sogn Luregn ha gia adina fascinau mei. Ei dat bia da raquintar dalla culegna da bronz datier dil casti e dils signurs von Übercastel, dil vitg da Surcasti sco era dalla Lumnezia Sut, numnada Suraua. Bugen meinel jeu Vus era tras la capitala dalla Lumnezia e muossel a Vus ils scazis dalla baselgia Pleif a Vella. Plinavon muossel jeu era ils cristagls schumellins da Lumbrein ella Casa d'Angel ed ella Casa Lumerins. Sco il num mira!cultura di offereschel jeu cun plascher ina viseta guidada alla populaziun indigena ed als hosps da vacanzas.

Susanne Hesselbarth

Professiun Experta per cooperaziun al svilup internaziunala

«Ins vesa mo quei ch'ins sa.» Aschia eis ei stau per mei l'emprema ga che jeu sun stada davon las ovras dil Meister da Vuorz. Ed igl ei aunc adina tuttina. Jeu cattel adina puspei ad agur enzatgei niev, in detagl, in moviment, ina nianza da colur. Jeu vesel connexs cun schabetgs historics, cun documents vegls e cun resultats dalla lavur da perscrutaziun actuala. Jeu hai plascher da porscher a Vus ina viseta guidada e da raquintar a Vus digl ambient artistic dil Meister da Vuorz, dallas cundiziuns da viver e da luvrar en Surselva il temps medieval, dalla tecnica dalla pictura al fresco ed aunc da bia auter. Jeu selegrel sin Vossa viseta.

Tobias Heinisch

Professiun Historicher e meinaproject

Sco affon da geniturs da Vienna sun jeu carschius si sper il Lag Bodan e setschentaus avon pli che diesch onns tut cuntents en Surselva. Era sch'il lag maunca mintgaton a mi, dat ei strusch enzatgei pli bi che d'admirar ils cuolms da Breil cuvretgs cun neiv sclari dalla glina ni da contemplar il Péz Fess che tarlischa els davos radis dil sulegl. Sco historicher cun il focus sin la historia da religiun selegrel jeu cunzun d'astgar presentar a Vus ils scazis sacrals da mia patria eligida. Interessantas ein denton era las biaras legendas e historias en connex cun nossa val. Jeu hai era plascher dil fatg che mes vischins da Sursaissa ein stai 300 onns sut domini austriac – quei colligia.

Ursula Brändli Capaul

Professiun Logopeda, Pedagoga curativa da scola

Bien di bien onn. Jeu sun carschida si a Cuera en ina famiglia bilingua. Suenter il seminari scolastic hai jeu studegiau logopedia a Fribourg. L'attaschadad culla Surselva ei vegnida messa a mi en tgina. Miu tat e mia tatta vevan in bein puril a Zignau sper Trun. Dapi varga 30 onns habiteschel jeu a Rueun ed interesseschel mei per la veta culturala dil vitg e dalla regiun. Mia fascinaziun per la historia dil vitg e siu contuorn ei gronda. Il project «Minas da Gulatsch» a Rueun hai jeu iniziau ed accumpignau duront 7 onns. «Minas da Gulatsch», l'excursiun guidada tier las minas historicas da minerals e la tura guidada «Schichtwechsel la Surselva» a Glion meinel jeu sin giavisch per romontsch ni tudestg. Per las guidas da mira!cultura sundel «fiug e flomma».

Veronica Cathomen-Casanova

Beruf Lehrerin, Laienschauspielerin

Miu num ei Veronica Cathomen-Casanova. Jeu habiteschel e lavurel a Breil. Neben meiner Familie und dem Beruf als Lehrerin gilt meine Passion dem Dorftheater, wo ich wenn immer möglich mitmache. Auf meinen Ortsführungen werden Sie Breil/Brigels als Feriendestination kennenlernen, werden jedoch auch erfahren, dass sich das traditionelle Dorfleben dank den Vereinen und Festen bewahrt hat. Seit einigen Jahren bin ich auch Teil der inszenierten Altstadtführungen in Ilanz und erzähle dort als Magd der noblen Gesellschaft meine Geschichten. Jeu selegrel sin Vus.

Simona Hendry

Professiun naturopata TEN e droghista

Beinvegni el Casti Löwenberg! Dapi varga vegn onns lavurel jeu en mia atgna pratica a Glion sco naturopata. Dapi entgins onns hai jeu affitau el casti marviglius Löwenberg a Schluein in atelier. Aschia hai jeu giu la caschun da sfundrar ella historia fascinonta da quei baghetg. Tras quellas impressiuns unicas sai jeu cumbinar sut in tetg mia creativitad culla cultura e la historia locala. Bugen lessel era cumparter cun Vus quellas historias captivontas. Jeu hai plascher da beneventar vus sco guida da mira!cultura el casti e d’accumpignar vus sin ina tura tras plirs tschentaners. Seigies beinvegni el Casti Löwenberg a Schluein.

Plaschiu ha …

… las historias davart ils draguns, las lavunzas, las dunnas valerusas, la tuor da habitar
… la moda e maniera lucca ed engaschada d'intermediar fatgs reals  
… l'attaschadadad dalla guida resp. dil guid cun la Val Lumnezia e sia passiun per l'activitad da guid
… la savida fundada 
… las enconuschientschas dalla historia d'art e la realisaziun didactica dalla viseta guidada 
… igl engaschi dalla menadra che ha raquintau a nus dalla veta dils habitonts dalla val  
… ils fatgs interessants e la buna atmosfera 
… la nova dimensiun ch'il liug (che nus enconuschein gia dapi decennis) ha survegniu 

Buca plaschiu ha …

… ch'ei ha buca giu dapli participontas e participonts 
… ch'igl ei buca vegniu publicau bein
… che jeu e mes frars eran ils sulets affons 
… il grond traffic d'autos en quei vitg muntagnard, era sper la via principala